Op jonge leeftijd meer ultraviolet licht, later minder kans op MS

Multiple sclerose (MS) is een chronische ziekte waarbij het immuunsysteem per abuis de zenuwen aanvalt en afbreekt, en patiënten geleidelijk steeds meer last krijgen van uitval- en verlammingsverschijnselen. Er zijn nog steeds geen medicijnen tegen MS, maar het begint er wel steeds meer op te lijken dat mensen die in hun jeugd relatief veel zonlicht op hun huid hebben gekregen minder kans hebben om MS te krijgen. Volgens een recent Australisch onderzoek, dat is verschenen in Neurology, geldt dat ook voor de varianten van MS die kinderen en tieners treffen.

Meestal begint MS ergens tussen het twintigste en vijftigste levensjaar, maar bij ongeveer 5 procent van alle patiënten openbaart de ziekte zich al voordat ze 18 jaar oud zijn. Een groep Australische wetenschappers en artsen bestudeerde 332 studiedeelnemers van 4-22 jaar bij wie voor hun achttiende MS was vastgesteld, en vergeleek hen met 534 even oude en gezonde studiedeelnemers.  

De Australiërs vroegen de studiedeelnemers hoe vaak ze ’s zomers buiten waren. Ze ontdekten dat ’s zomers buiten zijn bescherming leek te bieden tegen MS. Kinderen en tieners die in de zomer dagelijks een half uur buiten waren, hadden 50 procent minder kans op MS dan de studiedeelnemers die minder vaak buiten waren. Kinderen en tieners die dagelijks 1 tot 2 uur buiten waren, waren nog beter beschermd. Vergeleken met de binnenzitters was de kans op MS bij hen 78 procent minder. 

Het was al bekend dat blootstelling aan zonlicht beschermt tegen MS in het algemeen, en dat kinderen die opgroeien in een land of regio waar vaak de zon schijnt, minder vaak op latere leeftijd MS krijgen. Een voor de hand liggende verklaring voor de beschermende werking van zonlicht is vitamine D. Ultraviolet licht dat op onbedekte huid valt is immers de belangrijkste bron van vitamine D.  

Maar hoewel volgens onderzoek een hoge vitamine D-spiegel inderdaad beschermt tegen MS, is dat misschien nog niet het volledige verhaal. In de Australische studie konden de onderzoekers geen verband vinden tussen MS en de vitamine D-spiegel. Dat geldt ook voor een in 2018 verschenen studie, waarin Amerikaanse neurologen mensen vergeleken met een Europese, Latijnse en Afrikaanse etniciteit.  

Bij de mensen met een Europese afkomst verminderden zowel blootstelling aan zonlicht als een hoge vitamine D-spiegel de kans op MS. Bij de studiedeelnemers met een Latijnse en Afrikaanse achtergrond, vonden de onderzoekers geen beschermd effect van een vitamine D-spiegel. In deze groepen verminderde blootstelling aan ultraviolet licht de kans op MS echter wèl. Misschien werkt ultraviolet licht op nog meer positieve manieren dan alleen via de verhoging van de vitamine D-spiegel.